Tworzenie szkolnego systemu jakości

  Jakość

Etapy powstawania systemu jakości

 

Systemem jakości pracy szkoły można nazwać całokształt zasad organizacyjnych, a także norm i reguł postępowania służących realizacji procesu kształcenia i wychowania ucznia zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, co podnosi prawdopodobieństwo uzyskania pożądanego wyniku oraz redukuje ewentualność wystąpienia niepożądanych rezultatów.


Przy zachowaniu w pamięci tej rozbudowanej struktury zadaniowej, należy mieć na uwadze to, że wszystkie procedury stosowane w placówce i służące jej rozwojowi jakościowemu, powinny być oparte na cyklu: zaplanuj – wykonaj – sprawdź – popraw (PDCA z ang. Plan-Do-Check-Act) .

  ewaluacja2

Rys. Koło Deminga (PDCA)

W stosunku do całej organizacji jaką jest szkoła, zapewnienie jakości pracy odbywa się poprzez realizację stosownego programu. Program ów:

  • określa misję szkoły, będącej odbiciem standardów edukacyjnych i organizacyjnych;
  • wskazuje na cele kształcenia i wychowania, których realizacja zapewnia osiągnięcie stan-dardów;
  • stanowi opis struktury organizacyjnej szkoły, stanu bazy materiałowo-technicznej oraz re-alizowanych w niej programów nauczania;
  • dostarcza informacji na temat kadry pedagogicznej;
  • definiuje zadania szkoły w ujęciu krótko, średnio i długoterminowym;
  • formułuje wskaźniki służące urzeczywistnieniu wizji szkoły.

Takie ujęcie wewnątrzszkolnego systemu jakości winno obejmować wszystkie aspekty funkcjonowania szkoły: dydaktykę, opiekę, wychowanie i organizację. Pamiętajmy, że budowanie jakości to proces mozolny i trudny. Gwarancja sukcesu podjętych działań wymagać będzie pozyskania sojuszników, przede wszystkim w samej szkole. Polegać to będzie na uświadomieniu pracownikom ważności spełnienia wymagań klienta oraz wytycznych określonych w obowiązujących aktach prawnych, Warto więc, inicjując program objąć nim jeden segment życia szkoły, np. wychowanie. Takie rozwiązanie pozwoli na spokojne „uczenie się” trudnej sztuki poprawy jakości pracy oraz da czas na opracowanie odpowiednich narzędzi. Istotne jest także to, by we właściwy sposób wdrożyć do pracy liderów zmian i przeprowadzić przegląd dotychczasowych działań podejmowanych przez szkołę .

Etapy tworzenia programu wychowawczego szkoły

DIAGNOZA

Identyfikacja problemu
Służy temu analiza sytuacji szkoły. Do grupy źródeł informacji o sytuacji szkoły należy zaliczyć:

  • ankiety dla rodziców i uczniów, ankiety dla nauczycie;
  • analiza pracy dydaktyczno-wychowawczej;
  • uwagi wynikające z nadzoru pedagogicznego;
  • uwagi pracowników szkoły, rodziców dzieci oraz samych uczniów, dotyczące różnych aspektów pracy szkoły, a także uwagi wynikające z obserwacji osobistej.

Głównymi metodami gromadzenia danych będą tu:

  • przegląd posiadanej dokumentacji,
  • wywiady,
  • rozmowy,
  • ankiety,
  • analiza skarg,
  • nieformalna obserwacja.

Materiał zebrany w wyniku analizy pozwala na określenie aktualnej sytuacji szkoły.

Ocena i selekcja zaistniałych problemów

Dzięki temu zabiegowi można określić zakresy oddziaływań naprawczych szkoły oraz cele w kategoriach krótko, średnio i długoterminowych. Do podstawowych kryteriów oceny stwierdzonych problemów należy zaliczyć:

  • koszty społeczne (istotne ze względu na cele pracy szkoły) i materialne wdrożenia lub niewdrożenia;
  • łatwość wdrożenia;
  • czas wdrożenia, skuteczność działań naprawczych;
    akceptacja środowiska;
  • wykonalność ze względu na posiadane kompetencje;
  • możliwość pozyskania sojuszników i wsparcie we wdrażaniu;
  • skutki niepodejmowania działań zaradczych;
  • wpływ na inne działania.

Zdefiniowanie problemu

  • Definicja problemu powinna być jasna, prosta, wyczerpująca, jednoznaczna, możliwie krótka, szczegółowa; powinna wskazywać na istotę problemu i nie odnosić się do przyczyny zjawiska oraz do ewentualnych jego rozwiązań.

PLANOWANIE

Analiza problemu
Ta część działań obejmuje:

  • wyjaśnienie, co wiemy o problemie;
  • wskazanie na procesy toczące się wokół problemu;
  • określenie przyczyn problemu;
  • wyłonienie potencjalnych rozwiązań;
  • przyporządkowanie głównym problemom zadań szczegółowych, sposobów realizacji;
  • wskazanie realizatorów według kryterium posiadanych kompetencji;
  • wyznaczenie terminów realizacji (harmonogram działań).

W obrębie wymienionych czynności trzeba pamiętać o określeniu kryterium sukcesu, czyli wyników, których osiągnięcie uznamy za pożądane i konieczne w efekcie podjętej strategii naprawczej.

DZIAŁANIE – OCENA – POPRAWA

Wdrożenie i ewaluacja

  • Sukces zainicjowanego programu zależy w dużej mierze od ciągłego i systematycznego monitorowania całego procesu. Obejmuje on przegląd wyznaczonych celów oraz wypracowanych rozwiązań, identyfikację pojawiających się trudności, uzyskanie informacji potwierdzającej uzyskanie oczekiwanego efektu, wyciąganie wniosków na przyszłość oraz wskazywanie słabych punktów w łańcuchu budowania jakości. Dlatego jeszcze na etapie planowania należy określić instrumenty ewaluacji oraz odpowiedzialnych za jej przeprowadzenie.

W świetle ostatnich zmian legislacyjnych dotyczących nadzoru pedagogicznego, ewaluacja stała się kluczowym wyznacznikiem powodzenia działań doskonalących pracę szkoły. Oznacza ona zdolność do gromadzenia i oceny informacji w określonym celu (np. podjęciu określonych decyzji). Zatem ewaluacja obejmuje:

  • gromadzenie, analizę i interpretację danych;
  • ocenę wartości działań podjętych przez osoby, których te działania dotyczą;
  • ocenę wpływu jakie te działania wywarły (kryterium trwałości);
  • skierowanie rekomendacji do dalszej pracy.

ewaluacja

Rys. Proces ewaluacji
Źródło: H. Radno, Ewaluacja, wyd. TERM FRSE-MEN, Warszawa 1996, s. 14.

Ze względu na charakter i cel ewaluacji można mówić o:

  • ewaluacji ukierunkowującej – dostarcza ona informacji zwrotnych w trakcie trwania za-projektowanych działań (zwiększa zrozumienie i wspomaga rozwój procesu);
  • ewaluacja zbiorcza – dotyczy całościowego efektu (przedstawia sukcesy i porażki zgodnie z przyjętymi wcześniej wskaźnikami);
  • ewaluacja procesu – dotyczy oceny zaplanowanego przedsięwzięcia i tworzy punkt wyj-ścia do dalszej analizy;
  • ewaluacja produktu – dostarcza informacji związanych z wartością przeprowadzonego przedsięwzięcia (pozwala na podjęcie decyzji dotyczącej np. powtórzenia działań) .

W przypadku oceny elementów programu wychowawczego szkoły ewaluacji może podlegać:

  • trafność wskazanych zagrożeń oraz problemów;
  • zakres oddziaływań wychowawczych;
  • dobór metod i narzędzi pracy wychowawczej;
  • spójność programów wychowawczych klasy z programem szkoły;
  • stopień realizacji zadań w ramach harmonogramu działań na rok szkolny;
  • skuteczność oddziaływań wychowawczych (realizacja zadań ujętych w harmonogramie; ocena pracy nauczycieli, organizacji szkolnych i rady rodziców);
  • system oceniania (formy, zasady oceniania, formy aktywności uczniów, itp.);
  • spójność wewnętrzna dokumentu;
  • zgodność z założeniami aktów wyższego rzędu;
  • realność;
  • wpływ na jakość pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły.

Literatura

  • Dzierzgowska I., Wlazło S., Poradnik – mierzenie jakości pracy szkoły, wyd. TERM FRSE-MEN, Warszawa 1996
  • Griffin R. W., Podstawy zarządzania organizacjami, tł. M. Rusiński, wyd. PWN, Warszawa 2004
  • Jankowski B., Czym jest program szkoły?, [w:] Projektowanie. Materiały dla edukatorów, wyd. CODN, Warszawa 1999
  • Knafel K., Żłobecki E., Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli. Materiały dla edukatorów, wyd. OCDN, Warszawa 1999
  • Misztal M., Indywidualny plan rozwoju zawodowego, „Nowa Szkoła” nr 10/2000
  • Misztal M., O klasowym programie wychowawczym, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” nr 391/2000
  • Misztal M., Planowanie jakości pracy w szkole. Plan pracy szkoły, cz. 1, „Nowy Biuletyn Szkolny” nr 10/2000
  • Radno H., Ewaluacja, wyd. TERM FRSE-MEN, Warszawa 1996
  • Schools and Quality. An International Report OECD, Paris 1989
  • Stróżyński K., Jakość pracy szkoły, wyd. PWN, Warszawa 2003
  • Wawak S., Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, wyd. Onepress-Helion, Gliwice 2002
  • Wlazło S., Mierzenie jakości pracy szkoły. Część 3, wyd. MarMar, Wrocław 1999
  • Żłobecki E., Przykład wdrażania WDN i ROS, [w:] Wewnątrzszkolne doskonalenie nauczycieli. Materiały dla edukatorów, wyd. OCDN, Warszawa 1999

Marek Misztal

Print Friendly, PDF & Email

28 thoughts on - Tworzenie szkolnego systemu jakości

  • Hello there! I know this is kind of off topic but I was wondering if you knew where I could locate a captcha plugin for my comment form? I’m using the same blog platform as yours and I’m having difficulty finding one? Thanks a lot!

    https://www.droversointeru.com

  • Do you have a spam problem on this blog; I also am a blogger, and I was curious about your situation; we have created some nice procedures and we are looking to trade methods with other folks, please shoot me an e-mail if interested.

    https://spoo-design.de/pl

  • I’m really loving the theme/design of your blog. Do you ever run into any internet browser compatibility problems? A number of my blog audience have complained about my website not operating correctly in Explorer but looks great in Safari. Do you have any tips to help fix this issue?

    https://digiplay.site

  • What i don’t understood is in reality how you’re no longer actually much more well-appreciated than you may be right now. You are very intelligent. You recognize therefore significantly when it comes to this subject, made me in my opinion believe it from so many various angles. Its like men and women aren’t involved unless it¦s something to accomplish with Lady gaga! Your personal stuffs excellent. Always maintain it up!

    https://handli.pl/klimatyzacja-białystok/

  • You actually make it appear really easy along with your presentation but I to find this topic to be really something that I believe I would by no means understand. It sort of feels too complex and extremely wide for me. I’m taking a look forward for your next put up, I?¦ll attempt to get the hang of it!

    https://handli.pl/pompy-ciepla-bialystok/

  • I am not sure where you’re getting your information, but great topic. I needs to spend some time learning more or understanding more. Thanks for excellent info I was looking for this info for my mission.

  • Very interesting information!Perfect just what I was looking for! “The right to be heard does not autmatically include the right to be taken seriously.” by Hubert Humphrey.

  • I’m impressed, I need to say. Actually hardly ever do I encounter a blog that’s each educative and entertaining, and let me inform you, you have hit the nail on the head. Your idea is outstanding; the issue is one thing that not sufficient individuals are speaking intelligently about. I am very comfortable that I stumbled across this in my search for something regarding this.

    https://nextbahis.com/1xbet/

  • Hello There. I found your blog using msn. This is a really well written article. I will be sure to bookmark it and come back to read more of your useful information. Thanks for the post. I will definitely comeback.

  • Definitely believe that which you stated. Your favorite justification appeared to be on the net the easiest thing to be aware of. I say to you, I definitely get annoyed while people think about worries that they plainly don’t know about. You managed to hit the nail upon the top as well as defined out the whole thing without having side-effects , people can take a signal. Will likely be back to get more. Thanks

    https://www.srebro925.com/

  • I truly appreciate this post. I’ve been looking all over for this! Thank goodness I found it on Bing. You have made my day! Thank you again!

  • Hi, i read your blog from time to time and i own a similar one and i was just wondering if you get a lot of spam remarks? If so how do you stop it, any plugin or anything you can advise? I get so much lately it’s driving me insane so any help is very much appreciated.

    https://graffitifun.com/graffiti-workshop-berlin/

  • Have you ever thought about publishing an ebook or guest authoring on other blogs? I have a blog based upon on the same topics you discuss and would really like to have you share some stories/information. I know my visitors would value your work. If you are even remotely interested, feel free to send me an e mail.

    https://apkslot-77.com/

  • Thanx for the effort, keep up the good work Great work, I am going to start a small Blog Engine course work using your site I hope you enjoy blogging with the popular BlogEngine.net.Thethoughts you express are really awesome. Hope you will right some more posts.

    https://ini-raja111.com/

  • What i don’t understood is actually how you’re not actually much more well-liked than you may be now. You are so intelligent. You realize thus considerably relating to this subject, produced me personally consider it from numerous varied angles. Its like women and men aren’t fascinated unless it’s one thing to do with Lady gaga! Your own stuffs nice. Always maintain it up!

    https://intqs.eu/

LEAVE A COMMENT