Dopuszczająca (2). Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na poziomie wymagań koniecznych. Nie jest samodzielny, stąd jego działania mają charakter przede wszystkim odtwórczy. W zakresie kształtowanych umiejętności musi być wspierany przez nauczyciela.

Pamięta:

• Wymagane programem elementarne fakty historyczne, najważniejsze postacie i pojęcia proste.
• Różnice między życiem dziś, a życiem w przeszłości.
• Wymagane programem elementarne fakty, pojęcia, wartości i zasady panujące w społeczeństwie.

Rozumie:

• Przyczyny najważniejszych wydarzeń i ich skutki.
• Podstawowe zasady pracy w grupie.
• Podstawowe mechanizmy funkcjonowania człowieka w rodzinie, szkole i w innych grupach społecznych.

Potrafi:

• Lokalizować główne fakty w przedziale czasowym określając wiek i rok oraz porządkować fakty w układzie chronologicznym.
• Odczytywać znaki ideograficzne na mapie.
• Przy wsparciu nauczyciela, znaleźć na mapie w podręczniku miejsca najważniejszych wydarzeń i faktów.
• Wykorzystywać z pomocą nauczyciela materiał ilustracyjny zawarty w podręczniku.
• Dokonuje prób przedstawienia głównych przyczyn i skutków najważniejszych wydarzeń.
• Opisywać, czasami z pomocą nauczyciela, ilustracje, makiety, zdarzenia historyczne, zabytki.
• Zna układ wewnętrzny podręcznika.
• Podejmuje próby, często nieudane, uzasadnienia własnego stanowiska.
• Wyjaśnić, jaką rolę w życiu człowieka odgrywają więzi międzyludzkie.
• Wymienić główne fazy w życiu człowieka.
• Wskazać rolę podstawowych grup społecznych w życiu człowieka, takich jak szkoła i rodzi-na.
• Określić, z pomocą nauczyciela, swoje miejsce w społeczeństwie.
• Wyjaśnić rolę samorządu uczniowskiego i w szkole.
• Scharakteryzować podstawowe formy aktywności obywatelskiej na forum szkolnym i lokalnym.

Dostateczna (3). Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na poziomie wymagań koniecznych i podstawowych. W zakresie podstawowych wymagań uczeń potrafi działać samodzielnie, popełniając błędy.

Pamięta:

• Fakty, postacie, pojęcia proste i złożone.
• Daty wydarzeń z przeszłości, nazwy epok, ich cechy charakterystyczne.
• Podstawowe źródła wiedzy historycznej.
• Podstawowe wartości życia rodzinnego i społecznego.
• Zasady działania samorządu szkolnego.
• Zasady funkcjonowania szkoły.

Rozumie:

• Proste związki czasowo-przestrzenne i przyczynowo-skutkowe.
• Znaczenie faktów, pojęć i postaci w procesie dziejowym.
• Znaczenie znaków ideograficznych na mapie.
• Wpływ przeszłości na teraźniejszość.
• Zaczyna rozumieć motywację ludzkich działań w przeszłości.
• Znaczenie faktów, pojęć dotyczących życia społecznego.
• Znaczenie więzi rodzinnych i społecznych w życiu człowieka.
• Skutki przynależności człowieka do określonej zbiorowości.
• Podstawowe zasady działania samorządu szkolnego.
• Prawa i obowiązki ucznia.
• Obowiązki wobec ojczyzny, państwa, rodziny i innych wspólnot, do których należymy.

Potrafi:

• Dokonać prostych ocen wydarzeń i postaci z przeszłości.
• Utworzyć na linii czasu ciąg chronologiczny z wybranych faktów historycznych.
• Określić właściwie proste związki czasowo-przestrzenne i przyczynowo-skutkowe.
• Wykorzystać podstawowe źródła wiedzy historycznej na poziomie podstawowym.
• Przenieść informacje z mapy w podręczniku na mapę w atlasie historycznym i ścienną.
• Dokonać selekcji informacji zawartych w podręczniku, w zakresie wskazanym przez nauczyciela.
• Wyodrębnia główne fakty, przyczyny i skutki, główne wątki historyczne.
• Dokonać rekonstrukcji wydarzeń historycznych w postaci planu, opisu, ustnie i pisemnie.
• Nawiązywać do wiadomości z innych dziedzin (przedmiotów).
• Formułować pytania do analizowanego tekstu.
• Zredagować notatkę pod kierunkiem nauczyciela.
• Wymienić i dokonać prostego wartościowania zasad życia społecznego (np. co to znaczy być sprawiedliwym?).
• Sformułować prosta wypowiedź na temat aktualnych problemów Polski i świata.
• Wyjaśnić wzajemny wpływ grupy na człowieka i człowieka na grupę.
• Potrzebę tolerancji w stosunkach międzyludzkich.
• Określić obowiązki obywatelskie wobec państwa, wspólnoty gminnej i najbliższego otoczenia.
• Wykorzystać informacje z podręcznika, słownika, czasopisma dla zilustrowania problemu; zagadnienia omawianego na lekcji.
• Określić, czym zajmuje się gmina.

Dobra (4). Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który posiadł wiadomości na poziomie wymagań: koniecznych, podstawowych i rozszerzających. Jest samodzielny w zakresie zadań typowych.

Pamięta:

• Daty początkowe i końcowe ważnych wydarzeń historycznych.
• Postacie pierwszo i drugoplanowe, pojęcia proste i złożone oraz związki i zależności zachodzące między nimi.
• Pojęcia, struktury, procesy społeczne.
• Zasady komunikacji, w życiu społecznym.
• Zależności zachodzące między różnymi dziedzinami życia człowieka; między jego potrzebami i oczekiwaniami, a obowiązkami.
• Prawa i obowiązki obywatelskie.

Rozumie:

• Związki występujące pomiędzy wydarzeniami i procesami historycznymi.
• Zależności zachodzące między różnymi dziedzinami życia człowieka, między przeszłością i teraźniejszością.
• Rolę człowieka w procesie dziejowym.
• Znaczenie faktów i wydarzeń.
• Pojęcia złożone, związki i zależności.
• Podobieństwa i sprzeczności między wydarzeniami i zjawiskami.
• Teksty źródłowe oraz inne źródła poznania przeszłości.
• Różnice między przeszłością i dniem dzisiejszym oraz dynamikę przemian, jakim podlega człowiek wraz z otaczającym go światem.
• Rolę człowieka w życiu społecznym.
• Związki i zależności między stopniem aktywności społecznej, a możliwością wpływania na otaczającą rzeczywistość.
• Kompetencje rady pedagogicznej, rady rodziców, dyrektora szkoły, samorządu uczniowskiego.
• Kompetencje władz samorządu gminnego.

Potrafi:

• Określić związki genetyczne wydarzeń i procesów historycznych.
• Przedstawić wpływ poznanych wydarzeń historycznych na teraźniejszość. Określić związki genetyczne wydarzeń i procesów historycznych.
• Samodzielnie pracować z mapą, m.in. ukazać przebieg zjawisk na podstawie analizy treści mapy (zmiany polityczne, demograficzne, gospodarcze, polityczne, terytorialne).
• Przenieść informacje z mapki w podręczniku, na mapę ścienną, w atlasie lub odwrotnie.
• Dokonać selekcji materiału źródłowego pod kierunkiem nauczyciela, dokonać jego analizy pod kątem przydatności do rekonstrukcji wydarzeń z przeszłości.
• Integrować materiał informacyjny zawarty w podręczniku i źródle.
• Konstruować własne wnioski, oceny wydarzeń, faktów, ludzi, częściowo pod kierunkiem nauczyciela.
• Porównać podobne zjawiska w różnych krajach, kulturach.
• Dokonać opisu wydarzeń.
• Przedstawić wybrane zagadnienia jako proces historyczny.
• Sporządzić samodzielnie notatkę w postaci planu, schematu.
• Wykorzystać informacje pozyskana na innych lekcjach.
• Scharakteryzować wartości, które odgrywają rolę w społeczeństwie otwartym, demokratycznym.
• Przedstawić sposoby wpływania ucznia na sytuację w szkole oraz obywatela na sytuację w gminie.
• Wyjaśnić, czym zajmuje się samorząd szczebla gminnego.

Bardzo dobra (5). Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w stopniu opanował materiał programowy. Uczeń ten dysponuje wiedzą i umiejętnościami ze wszystkich poziomów, od poziomu wymagań koniecznych po dopełniające. Jest samodzielny i kreatywny. Rozwiązuje również zadania nietypowe.

Pamięta:

• Daty faktów, wydarzeń, zjawisk, procesów dziejowych.
• Postacie historyczne występujące w procesie poznawczym.
• Wszelkie związki występujące między zjawiskami.
• Fakty, wydarzenia, zjawiska, procesy społeczne.
• Wybrane postacie z życia publicznego.
• Zależności między sytuacją państwa i regionu.
• Dostępne źródła informacji o życiu społecznym, kulturalnym, gospodarczym i politycznym.

Rozumie:

• Zależności między historia powszechną, historią Polski, a dziejami regionu.
• Podział źródeł historycznych oraz ich rolę w poznawaniu i rekonstruowaniu przeszłości.
• Wpływ dziejów powszechnych, na historię państwa i regionu.
• Konieczność krytycznej analizy źródeł historycznych.
• Przyczyny powstawania przeciwstawnych sądów, interpretacji wydarzeń historycznych.
• Związki czasowo-przestrzenne, przyczynowo-skutkowe wydarzeń i procesów.
• Wpływ sytuacji społeczno-państwa na sytuację regionu i gminy.
• Rolę różnorodnych źródeł informacji w poznawaniu i rozumieniu świata.
• Konieczność krytycznej analizy postaw, informacji, wartości, postaw.
• Przyczyny powstawania przeciwstawnych sądów, interpretacji wydarzeń społecznych i politycznych.
• Podstawowe reguły działania jednostek, grup społecznych i szerszych zbiorowości.
• Czym jest dobro publiczne i dobro indywidualne.
• Konieczność zastosowania kompromisu dla pogodzenia tych wartości.

Potrafi:

• Samodzielnie selekcjonować materiał źródłowy, ilustracyjny, dokonywać jego analizy i interpretacji, ze zrozumieniem realiów epoki.
• Dostrzegać związki miedzy wydarzeniami, zjawiskami i procesami.
• Przy pomocy nauczyciela, przeprowadzić analizę źródła.
• Formułować sądy, wnioski, oceny oraz uzasadnienia, wykorzystując materiał pojęciowy i faktograficzny.
• Porządkować fakty chronologicznie i problemowo.
• Dokonać opisu zrekonstruowanej rzeczywistości ustnie i pisemnie.
• Hierarchizować materiał w dłuższych i krótszych okresach.
• Operować pojęciami właściwymi danej epoce.
• Budować własny obraz przeszłości na podstawie różnych przekazów i wiedzy ogólnej.
• Wykorzystywać różne środki wiedzy historycznej: różne rodzaje map, dane statystyczne, materiał ilustracyjny dla podkreślenia waloru własnej wypowiedzi.
• Przygotować i zaprezentować wystąpienie o tematyce historycznej, społecznej, na forum klasy, szkoły, lub społeczności lokalnej.
• Podać wartości, jakimi kierowały się w swoim działaniu wybrane postacie życia społecznego, politycznego.
• Wymienić dziedziny życia społecznego i gospodarczego, jakimi zajmuje się samorząd gminny.

Ocena celująca (6). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiadomości i umiejętności nie ograniczają się do poziomu wymagań programowych. Uczeń taki odznacza się specjalnymi zainteresowaniami humanistycznymi. Systematycznie pracuje nad pogłębianiem wiedzy historycznej. Jest aktywny na lekcjach. Wykonuje dodatkowe zadania wykraczające poza kanon zajęć obowiązkowych. Uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych. Uczestniczy i osiąga sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach i historycznych. Odznacza się specjalnymi zainteresowaniami z zakresu życia społecznego gminy, kraju i świata. Systematycznie pracuje nad pogłębianiem swojej wiedzy, we współpracy z nauczycielem. Jest aktywny na lekcjach. Uczestniczy w zaproponowanych zajęciach nadobowiązkowych. Interesuje się różnymi źródłami informacji. Uczestniczy i osiąga sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach i olimpiadach o tematyce społecznej.

Uczeń:

• Bazując na zdobytej wiedzy analizuje przyczyny i następstwa znanych i poznawanych wydarzeń historycznych.
• Z łatwością dokonuje porównań epok, zjawisk, nawet odległych w czasie.
• Przedstawiane wydarzenia, zjawiska bądź procesy przedstawia w szerokim kontekście historycznym.
• Zaczyna samodzielnie, oceniać źródła historyczne.
• Jest aktywny w społeczności lokalnej.
• Wykazuje dużą niezależność w formułowaniu sądów.
• Kształtuje swój pogląd na wypadki najnowsze poprzez lekturę prasy i literatury najnowszej.
• Rozumie specyficzne cechy historii najnowszej.